Bij de aanpak van vrouwelijke genitale verminking spelen ook mannen uit de risicolanden een sleutelrol. Zij kunnen VGV (ook bekend als meisjesbesnijdenis) onder meer binnen families bespreekbaar maken en uiteindelijk helpen voorkomen. De eerste mannen zijn inmiddels in Den Haag actief als sleutelpersonen en jongerenambassadeurs.
Dat vertelde wethouder Kavita Parbhudayal van Zorg, Jeugd en Volksgezondheid woensdagavond 10 november tijdens het debat over VGV in de raadscommissie samenleving. “Daarnaast worden circa 600 huisartsen in Den Haag en regio nadrukkelijk betrokken bij de aanpak van vrouwelijke genitale verminking. Huisartsen zetten zich samen met jeugdartsen, verloskundigen, sleutelpersonen en jongerenambassadeurs dagelijks in om vrouwelijke genitale verminking te voorkomen, bespreekbaar te maken, te signaleren en gepaste hulp te bieden aan slachtoffers”, aldus wethouder Kavita Parbhudayal, die dit jaar het Actieplan ‘Vrouwelijke Aanpak Genitale Verminking in (regio) Den Haag’ lanceerde.
Huisartsen hebben een belangrijke signaalfunctie bij VGV en bij het doorverwijzen van vrouwen (en hun dochters), bijvoorbeeld naar het speciale nazorgspreekuur van de polikliniek gynaecologie van het HagaZiekenhuis. Den Haag was in 2012 de eerste gemeente in Nederland met zo’n spreekuur. Het laagdrempelige karakter van het nazorgspreekuur maakt de weg vrij voor ondersteuning en zorg bij psychische en lichamelijke klachten.
Culturele verandering
Bij GGD Haaglanden zijn circa 20 sleutelpersonen actief uit Somalië, Ethiopië, Soedan, Eritrea, Egypte en Togo. Daarnaast is de gemeente onder leiding van expert Zahra Naleie (Federatie van Somalische Associaties Nederland) dit jaar begonnen met het opleiden van een groep jonge ambassadeurs. Zij kunnen de jongere risicogroepen goed bereiken en hen helpen bij de (culturele) verandering van binnenuit. Sleutelpersonen en ambassadeurs zijn vrouwen én mannen afkomstig uit landen waar VGV voorkomt. Zij spelen een cruciale rol bij de Haagse aanpak en zijn getraind om VGV bespreekbaar te maken bij mensen in de doelgroep. Dat doen zij in individuele gesprekken, maar ook in huiskamerbijeenkomsten. Ook kunnen zij professionals (bijvoorbeeld van Veilig Thuis Haaglanden en het Centrum Jeugd en Gezin Den Haag) ondersteunen in hun contact met ouders.
Meest recente Nederlandse cijfers tonen aan dat 41.000 vrouwen besneden zijn en nog eens 4200 meisjes het risico lopen om die verminking de komende 20 jaar te ondergaan. VGV is een onherstelbare vorm van mishandeling en een schending van de lichamelijke integriteit. Bescherming van die integriteit is een van de kerntaken van onze rechtsstaat en verankerd in de grondwet. Iedereen die VGV uitvoert of op de een of andere manier meewerkt aan de besnijdenis van een meisje is strafbaar, ook als dat buiten Nederland is gebeurd. Er zijn geen aanwijzingen dat de besnijdenis van meisjes ook in Nederland plaatsvindt.
Haagse aanpak
De Haagse aanpak bestaat daarmee uit een combinatie van preventie, wetshandhaving en nazorg voor vrouwen die een besnijdenis hebben ondergaan. Preventie begint al wanneer een zuigeling van ouders uit risicolanden 2 weken oud is en professionals van het Centrum Jeugd en Gezin Den Haag op huisbezoek gaan. Zij wijzen ouders op de onherstelbare schade van VGV en wijzen moeders met besnijdenisklachten door naar de nazorgpoli in het HagaZiekenhuis. Ook ontvangen ouders de verklaring tegen meisjesbesnijdenis. Hiermee kunnen zij familieleden informeren dat het besnijden van meisjes in Nederland strafbaar is. Die verklaring is in meerdere talen beschikbaar. Voor het intensiveren van de Haagse aanpak van VGV en andere schadelijke praktijken ontvangt de gemeente van het Rijk 360.000 euro; in totaal stelt het Rijk 5 miljoen euro voor 2 jaar aan gemeenten beschikbaar om de landelijke Actieagenda Schadelijke Praktijken te kunnen uitvoeren.
Het complete actieplan van Den Haag vindt u hier.
[Sleutelpersonen en jonge ambassadeurs helpen bij de aanpak van vrouwelijke genitale verminking. Wethouder Kavita Parbhudayal (blauwe pak) heeft daarvoor een nieuw actieplan gelanceerd. Geheel links: Zahra Naleie, expert op het gebied van VGV en trainer van sleutelpersonen; foto: Henriëtte Gast]
